Friday 27 March 2020


जीवनार्थे कुलं त्यक्त्वा योऽतिदूरतरं व्रजेत् ।
लोकान्तरगतस्येव तस्य किं जीवितेन वा ॥ ५११

Jeevanarthe kulam tyaktva yo atidurataram vrajet
Lokantaragatasyeva tasya kim jivitena va

What use is it the life of one who leaving behind his family
goes to a far off place to earn his livelihood?

एते भवत्युत्कटुदुःखभाजो लोकोऽत्र नास्त्येव मृषाप्रसङ्गः ॥ ५१

Bhekashcha pangurbhujago rujarto vruddho daridrah purushah kubharyah
Ete bhavatyutkatudukhabhajo loko atra nastyeva mrushaprasangah

A lame frog, a sick serpent, old man in poverty, a man with a bad wife,
all experience great torment in the world, there are no worse situations.

अपूर्व को अपि कोशो अयम् तव भारती
व्यय कृते वर्धते क्षयमायाति संचयाति ५१

Apurva ko api kosho ayam tava Bharati
Vyaya krute vardhate kshyamayati sanchayati

Goddess Saraswati, your treasure of knowledge is extraordinary.
It increases by spending and perishes when stored.

कण्टकान् कूपमग्निं च वर्जयन्ति यथा नराः  
तथा नृशंसकर्माणं वर्जयन्ति नरा नरम् ॥ ५१४

Kantakan kupamagnim cha varjayanti yatha narah
Tatha nrushamsakarmanam varjayanti nara naram

Just as people avoid thorns, a well and fire,
they avoid a cruel person.

सदा वक्रः सदा क्रूरः सदा पूजामपेक्षते ।
कन्याराशिस्थितो नित्यं जामाता दशमो ग्रहः ॥ ५१५

Sada vakrah sada krurah sada pujamapekshate
Kanyarashisthito nityam jamaat dashamo grahah

Always crooked always cruel always expecting to be worshipped
The son-in-law is the Tenth planet placed in Kanya Rashi.

Sunday 22 March 2020


जामाता जठरं जाया जातवेदा जलाशयः
पूरिता नैव पूर्यन्ते जकाराः पञ्च दुर्भराः ५०६

Jamata jataram jaya jataveda jalashayah
Purita naiva puryante jakarah pancha durbharah

Son-in-law, stomach, wife, fire and reservoir are five beings
with names starting with Ja never satisfied even when full.

अलब्धं चैव लिप्सेत लब्धं रक्षेदवेक्षया ।
रक्षितं वर्द्धयेत् सम्यक् वृद्धं तीर्थेषु निक्षिपेत् ॥ ५०७

Alabdham chaiva lipseta labdham rakshedavekshaya
Rakshitam varddhayet samyak vruddham tirtheshu nikshipet

Yearn to obtain the unobtained, protect the obtained safely, enhance
what is obtained & preserved, distribute what is preserved to the worthy.

यो दुःखितानि भूतानि दृष्ट्वा भवति दुःखितः ।
सुखितानि सुखी चापि स धर्मात्मेति गीयते ॥ ५०८

Yo dukhitani bhutani drushtva bhavati dukhitah
Sukhitani sukhi chapi sa dharmatmeti giyate

One who becomes unhappy seeing other beings in grief and becomes
happy seeing them happy is considered to be a dharmatma.

निश्चित्वा यः प्रक्रमते नान्तर्वसति कर्मणः ।
अवन्ध्यकालो वश्यात्मा स वै पण्डित उच्यते ॥ ५०


nishchitva yah prakramate nantarvasati karmanah
avandhyakalo vashyatma sa vai pandita uchyate



One who starts work with definite goals, who does not take long rests before the task is accomplished, who has control over his mind till the end is considered a Pandit.

विज्ञानगुणमहार्घे पुरुषे द्वेष्यत्वमपि रमणीयम् ।
जननिंदिते पुनर्जने प्रियत्वेनापि लज्जामहे ॥

Vijnanagunamaharghe purushe dveshyatvamapi ramaniyam
Jananindite punarjane priyatvenapi lajjamahe

Even enmity towards a learned and respected person is enjoyable,
But friendship towards a person hated by everyone is shameful.


Tuesday 17 March 2020


यद्ददासि विशिष्टेभ्यो यच्चाश्नासि दिने दिने ।
तत्ते वित्तमहं मन्ये शेषं कस्यापि रक्षसि ॥ ५०१

Yaddadasi vishishtebhyo yacchashnasi dine dine
Tatte vittamaham manye shesham kasyapi rakshasa

What you give to the worthy and what you spend for yourself daily, I consider
to be your wealth and the rest I consider you are saving for someone else.

पूज्यते यदपूज्यतोऽपि यदगन्योऽपि गम्यते  
बन्द्यते यदवबन्द्योऽपि स प्रभावो धनस्य च ॥ ५०२

Pujyate yadapujyato api yadagamyo api gamyate
Bandyate yadavabandyo api sa prabhavo dhanasya cha

The reason why an unworthy person is worshipped, an undeserving person is visited
And one not deserving a bow is tied is because of the influence of money.

यस्य कृत्यं न विघ्नन्ति शीतमुष्णं भयं रति ।
समृध्दिरसमृद्धिर्वा स वै पण्डित उच्यते ॥ ५०

Yasya krutyam na vighnanti shitamushnam bhayam rati
Samrridhdirasamrriddhirva sa vai pandita uchyate



One whose task is never hindered by cold, heat, fear, sex,
prosperity or lack of it, is a real Pandit.

नमन्ति फलिता वृक्षा नमन्ति च बुधा जनाः  
शुष्ककाष्ठाश्च मूर्खाश्च भिद्यन्ते न नमन्ति च ॥ ५०४

Namanti phalita vruksha namanti cha budha janah
Shushkakashtthashcha murkhashcha bhidyante na namanti cha

Trees full of fruits bend and so do wise men.
Dry trees and fools do not bend but break.

आदित्यस्योदयस्तात ताम्बूलं भारती कथा ।
प्रिया भार्या सुमित्रं च अपूर्वाणि दिने दिने ॥ ५०५

Adityasyodayastata tambulam bharati katha |
Priya bharya sumitram cha apurvani dine dine ||

Sunrise and sunset, betelnuts, literary discussion, loving wife,
a good friend are fresh delights day after day.

Thursday 12 March 2020


नहि पापानि कर्माणि शुध्यन्त्यनशनादिभिः  
सीदत्यनशनादेव मांसशोणितलेपनः ॥ ४९६

Nahi papani karmani shudhyantyanashanadibhih
Sidantyashanadeva mamsashonitalepanah

Sins do not get washed away by fasting.
What goes with fasting is only a coating of flesh and blood.

अर्थार्थी यानि कष्टानि सहते कृपणो जनः ।
तान्येव यदि धर्मार्थी न पुनः क्लेशभाग्भवेत् ॥ ४९७

Artharthi yani kashtani sahate krupano janah
Tanyeva yadi dharmarthi na punah kleshabhagbhavet

The troubles misers undergo for acquiring wealth, the same,
If they were to undergo for Dharma, they would not undergo suffering.

किं दातुरखिलैर्दोषैः किं लुब्धस्याखिलैर्गुणैः ।
न लोभाधिको दोषो न दानादधिको गुणः ॥ ४९८

Kim daturakhilairdoshaih kim lubdhasyakhilairgunaih
Na lobhadhiko dosho na danadadhiko gunah

What does a generous man have to do with all evils and what does a greedy person have to do with all good qualities? There is no evil worse than greed and no quality better than charity.

गुणदोषसमाहारे दोषान् गृह्णन्त्यसाधवः ।
मुक्ताफलानि सन्त्यज्य काका मांसमिव द्विपात् ॥ ४९९

Gunadoshasamahare doshan gruhnantyasadhavah
Muktaphalani santyajya kaka mamsamiva dvipat

From the bundle of good and bad qualities, evil people will select bad ones
Like crows who will neglect pearls and pick on the flesh of elephants.

पठतो नास्ति मूर्खत्वम् जपतो नास्ति पातकम् ।
मौनिनः कलहो नास्ति न भयं चास्ति जाग्रतः ॥ ५००

Patthato nasti murkhatvam japato nasti patakam
Mauninah kalaho nasti na bhayam chasti jagratah

The Learned one will not have foolishness, devout one will not have downfall
Silent ones will not face conflict, one who is wide awake will have no fear.



Thursday 5 March 2020


शाश्वतं विधिवद्दानं शाश्वतं सत्यभाषणम् ।
शाश्वती प्रगुणा विद्या हृद्यं  मित्रं च शाश्वतम् ॥ ४९१

Shashvatam vidhivaddanam shashvatam satyabhashanam
Shashvati praguna vidya hrudyam mitram cha shashvatam

Donation in proper form, truthful speech, useful knowledge,
Friendship close to one’s heart are all long lasting

बन्धुरिव भवति पूर्वं मित्रमिव शत्रुरिव चान्ते ।
कुकलाक्ष इव दुरात्मा त्रीन् वर्णान् दर्शयति नीचः ॥ ४९२

Bandhuriva bhavati purvam mitramiva shatruriva chante
Kukalaksha iva duratma trin varnan darshayti nIchah

A wicked fellow appears like a relative first, then a friend but at the end like an enemy. He with an evil soul shows three colours like a Chameleon.

मुहूर्तमपि जीवेत नरः शुक्लेन कर्मणा ।
न कल्पमपि कृष्णेन लोकद्वयविरोधिना ॥ ४९

Muhurtamapi jiveta narah shuklena karmana
Na kalpamapi krushnena lokadvayavirodhena

It is acceptable to live just for a moment doing good work
than live for epochs doing evil deeds that are against both worlds.

न केवलं यो महतोऽपभाषते
शृणोति तस्मादपि यः स पापभाक् । ४९४

Na kevalam yo mahato apabhashate
Shrunoti tasmadapi yah sa papabhak |

Not only the one who insults the great but also
the one who listens to it is sinful.

क ईप्सितार्थस्थिरनिश्चयं मनः
पयश्च निम्नाभिमुखं प्रतिपयेत् । ४९५

Ka ipsitarthasthiranishchayam manah
Payashcha nimnabhimukham pratipayet

Who can oppose a mind resolutely fixed upon the
desired object and water flowing in a downward course?